Tại sao doanh nhân cần phải tự học?

Doanh nhân là lực lượng quan trọng nhất đóng góp cho sự cường thịnh của 1 quốc gia. Mọi hoạt động trong xã hội đều được thúc đẩy bởi kinh tế, có nền kinh tế mạnh sẽ củng cố nền chính trị và có một quốc gia mạnh. Nói một cách khác, một quốc gia mạnh cần có một đội ngũ doanh nhân mạnh, chưa có quốc gia nào mạnh mà có đội ngũ doanh nhân yếu kém. Thực vậy, nhìn vào nền kinh tế của các cuốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc... không khó tìm thấy các doanh nghiệp và doanh nhân tỉ (đô), đối với Việt Nam, điều đó vẫn còn là một giấc mơ chưa biết bao giờ mới trở thành hiện thực.

Một điều đáng chú ý: ở các quốc gia phát triển đó, doanh nghiệp và doanh nhân có sự hợp tác rất chặt chẽ với trường đại học cũng như các học giả, nhà nghiên cứu; nhiều trong số những sự hợp tác đó đã trở thành những start-up tỉ đô. Nếu để ý chúng ta sẽ thấy, hầu hết các doanh nghiệp lớn đều có sự tham gia của những chuyên gia, nhà khoa học trong trường đại học. 

Nhưng ở Việt Nam, thật hiếm hoi để thấy được những điều này. Tại sao?

• Vì doanh nghiệp không cần tới nhà trường và những nhà khoa học?
• Vì nhà trường không cần tới doanh nghiệp và những nhà đầu tư? 
• Hay vì cả 2 không cần tới nhau?

Câu hỏi này có lẽ cần thêm thời gian để trả lời; nhưng một điều chắc chắn có thể khẳng định đó là: doanh nhân và doanh nghiệp sẽ thiệt thòi nếu không có môi trường giúp họ liên tục cập nhật những tri thức tinh hoa tiến bộ của nhân loại; họ sẽ mãi bị bỏ lại trong cuộc cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài với nền tảng tri thức và sự hậu thuẫn tốt hơn mọi mặt. 

Không còn lựa chọn nào khác, doanh nhân Việt Nam phải tự tìm con đường giải quyết vấn đề của mình, đó là TỰ HỌC. Một số phân tích dưới đây sẽ làm rõ hơn điều này:

1. Con đường kinh doanh cũng chính là con đường tự học

Mỗi doanh nhân đến với kinh doanh bằng một con đường khác nhau, có người đến với kinh doanh do áp lực kinh tế, có người đến với kinh doanh do sự sắp đặt của gia đình, có người đến với kinh doanh do nhìn thấy thời cơ thuận lợi, cũng có người kinh doanh vì được phân công làm điều đó.

Điểm chung nhận thấy rất rõ ở những doanh nhân thành công đó là tinh thần doanh nhân và khả năng tự học vượt trội; có lẽ đó cũng là yếu tố quan trọng nhất giúp cho doanh nghiệp họ tồn tại trong thế giới kinh doanh ngày nay. Thật vậy, chúng tôi chưa từng thấy một doanh nghiệp thành công lớn nào mà người lãnh đạo của họ là người hèn nhát và bảo thủ lạc hậu; ngay cả những lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước.

Rất nhiều (nếu không muốn nói là phần lớn) những doanh nhân thành công tại Việt Nam (và thế giới cũng vậy) không được đào tạo qua trường lớp bài bản về kinh doanh, họ có xuất thân từ những người làm kĩ thuật hoặc chuyên môn khác mà không phải quản trị kinh doanh. Vậy, họ học quản lý bằng cách nào?

Đó chính là "Tự học", thông qua quan sát thế giới xung quanh, thông qua trải nghiệm thực tế làm việc, thông qua nói chuyện với đồng nghiệp, trao đổi với đối tác, thông qua sách báo, phim ảnh..., họ đã tích lũy cho mình kiến thức, củng cố tư duy, vận dụng trong thực tiễn, sai lầm vấp ngã nhiều lần rồi tự điều chỉnh để có được những suy nghĩ cũng như kiến thức đúng đắn, phù hợp hơn.

Nếu không có khả năng "tự học" này, chắc họ sẽ không thể vượt qua những sự thất bại, không thể khôn ngoan hơn mỗi ngày và đương nhiên là không thể tồn tại trong sự khắc nghiệt của thế giới kinh doanh.

Như vậy, có thể khẳng định, sự tự học gắn liền với đời sống doanh nhân và con đường kinh doanh chính là con đường tự học.

2. Tự học tốt thì sẽ kinh doanh tốt

Một nhà triết học nổi tiếng từng nói "Lý thuyết chỉ là màu xám, cây đời mãi mãi xanh tươi", điều đó rất đúng trong thế giới kinh doanh khi những lý thuyết chỉ là sự hệ thống hóa lại những quan sát thế giới kinh doanh trong thực tế, ít có lý thuyết kinh doanh mang tính dẫn dắt và định hướng tương lai cho các nhà quản trị. Phần lớn quyết định của nhà quản trị được đưa ra dựa trên thông tin và trực giác, cả 2 điều này đều trải qua quá trình tự sàng lọc của cá nhân nhà quản trị, tính đúng đắn của các quyết định phụ thuộc vào khả năng của bộ lọc này, nếu khả năng tự sàng lọc tốt, các quyết định kinh doanh sẽ phù hợp và chính xác hơn, qua đó cũng làm cho kết quả kinh doanh tốt hơn. Khả năng tự sàng lọc có được thông qua mô hình nhận thức của mỗi cá nhân, mô hình nhận thức lại bị ảnh hưởng phần lớn bởi quá trình tự học lâu dài thông qua những trải nghiệm trong cuộc sống. Do vậy, với cùng 1 nguồn dữ liệu hoặc thông tin, mỗi nhà quản trị sẽ có nhận định khác nhau, dẫn đến những quyết định kinh doanh khác nhau, hiệu quả của các quyết định phụ thuộc tính đúng đắn của tư duy, điều này cho đến nay không ai có thể làm thay được, nó phải trải qua quá trình tự học.

3. Tự học là phục vụ xã hội & được xã hội tôn vinh

Doanh nghiệp là một thực thể xã hội, ngoài nhiệm vụ tổ chức sản xuất kinh doanh hiệu quả, doanh nghiệp còn một trách nhiệm khác đó là thúc đẩy xã hội tiến bộ. Sự thúc đẩy này thông qua việc tạo ra những sản phẩm dịch vụ hữu ích, tích cực cho cuộc sống; đồng thời thúc đẩy sự phát triển của những bên liên quan, đặc biệt là đội ngũ lao động. Một doanh nghiệp được vận hành trên nền tảng văn hóa tự học sẽ không làm điều xấu ác và luôn nghĩ tới việc làm cho xã hội tốt đẹp hơn, lãnh đạo và nhân viên cùng có tinh thần tự học sẽ liên tục thúc đẩy doanh nghiệp hướng tới sự xuất sắc và tốt hơn mỗi ngày, điều đó không chỉ giúp doanh nghiệp này càng hiệu quả mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ để cả xã hội tiến bộ.

4. Tự học tốt giúp quản lý Bản thân & Gia đình tốt

Trong thế giới kinh doanh hỗn loạn ngày nay, muốn tìm ra được cái "bất biến" để ứng phó những cái "vạn biến" ngoài thương trường, doanh nhân cần hiểu được chính mình và có sự vững chãi từ bên trong.

Quá trình tự học là quá trình liên tục đào sâu và nhìn lại những suy nghĩ và hành động của bản thân, giúp cho doanh nhân hiểu bản thân mình rõ hơn, biết được những điểm mạnh để phát huy cũng như điểm yếu để cải thiện, điều đó giúp họ bình thản đón nhận những thử thách và sáng suốt vượt qua chúng.

Ở góc độ gia đình, tự học giúp cho mỗi người giảm bớt cái tôi, biết mình không hoàn hảo để dễ dàng chấp nhận người khác hơn. Vợ chồng có tinh thần tự học khiến cho con cái có ý thức tự học hơn, từ đó hình thành một văn hóa tự học trong gia đình, tạo nền tảng vững chãi cho nhiều thế hệ. Một gia đình có văn hóa tự học có thể không giàu, nhưng chắc chắn không thiếu sự hạnh phúc - điều mà tiền bạc khó có thể đánh đổi.

5. Kho kiến thức chuẩn & sự định hướng đúng giúp tự học hiệu quả hơn

Với những gì mà "Tự học" có thể đem lại, chúng tôi tin rằng, một xã hội tự học là một xã hội tiến bộ, một doanh nghiệp tự học là một doanh nghiệp phát triển, một gia đình tự học là một gia đình hạnh phúc và một doanh nhân tự học là một doanh nhân đích thực.

Câu hỏi đặt ra là: Điều kiện gì giúp doanh nhân có thể tự học tốt hơn?

Giá trị sâu sắc của tự học là khả năng học từ bất cứ điều gì, học từ quan sát thế giới, học từ sự tương tác với người xung quanh và học từ sự tự nhìn vào chính mình. Do vậy, không cần có ai đó hướng dẫn, doanh nhân cũng có thể tự học. Tuy nhiên, tri thức nhân loại vô cùng rộng lớn, đối với doanh nhân, việc có được đúng kiến thức vào đúng thời điểm vô cùng quan trọng, nó tạo ra khả năng ra quyết định nhanh chóng và chính xác, là yếu tố then chốt để kinh doanh thành công. Tri thức quản trị kinh doanh trên thế giới vô cùng đa dạng, để có thể nắm bắt nhanh tri thức, doanh nhân cần trang bị cho mình một nền tảng kiến thức quản trị chuẩn và sự định hướng đúng, cùng với khả năng tự học mạnh mẽ, họ có thể khám phá bất kì tri thức quản trị kinh doanh nào của nhân loại bất cứ lúc nào họ cần. Tri thức nền tảng về quản trị kinh doanh không nhiều và không quá phức tạp như những gì xảy ra trong thực tiễn kinh doanh, nếu nắm vững nền tảng, doanh nhân có thể hiểu được mọi vấn đề trong kinh doanh và với khả năng tự học, họ có thể tìm được cách giải quyết cho bất kì vấn đề gì.

Nền giáo dục của Việt Nam hiện nay nói chung, giáo dục kinh doanh nói riêng đang chạy theo một cách mù quáng việc giải quyết sự vụ phần ngọn mà quên đi gốc rễ của nó. Thông qua những chương trình đào tạo, tư vấn, huấn luyện ăn xổi cố ý vẽ vời để lấy thêm thời gian và tiền bạc của khách hàng mà chẳng mang lại bao nhiêu giá trị thực sự, cũng chẳng giúp cho khách hàng tự giải quyết vấn đề của mình mà có khi loạn càng thêm loạn. Những doanh nhân sáng suốt sẽ biết mình nên theo học những chương trình như vậy hay sẽ phát triển khả năng tự học suốt đời?

*****

Nội dung liên quan: Tự học Quản trị kinh doanh